Badania nad skutecznością uprawiania jogi w osiąganiu równowagi w organizmie oraz
cieszenia się dobrym zdrowiem, trwają już od lat 90. Niestety w tamtym okresie nie
dysponowano narzędziami, które mogłyby w sposób naukowy potwierdzić tezę, że joga
pozytywnie wpływa na HRV, czyli na zmienność rytmu serca. Jednak obecnie pogląd, że
regularne ćwiczenia jogi wpływają pozytywnie na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne jest
naukowo potwierdzony. Tylko dlaczego akurat joga?
Zmienność rytmu serca (HVR) wpływa na nasze reakcje, odczucia czy sposób myślenia.
Prawidłowy współczynnik HRV sprawia, że “(…) mamy stosunkowo wysoki stopień kontroli
nad naszymi reakcjami na drobne frustracje i rozczarowania, możemy spokojnie ocenić, co
się dzieję, gdy czujemy się urażeni albo opuszczeni. (…) daje nam kontrolę nad emocjami i
popędami: Jak długo umiemy utrzymać spokój, możemy wybrać, jak zareagujemy.” 1
Innymi słowy, HRV to rytm oddechu. Zależność między wdechem, gdy serce przyspiesza
bicie, a wydechem, kiedy serce bije wolniej. U osoby zdrowej, rytm oddechu wpływa na
płynność bicia serca, co z kolei bezpośrednio przekłada się na nasz stan zdrowia.
Jedna z definicji jogi określa ją jako “Gimnastykę polegającą na ćwiczeniach oddechowych i
przybieraniu określonych pozycji ciała” 2 . Rozszerzając tę definicję należy dodać, że szkół
jogi jest wiele, ale każda z nich opiera się na trzech filarach: 1. ćwiczenia oddechowe, 2.
postawy, 3. medytację. Upraszczając, joga, to ćwiczenia polegające na regulacji oddechu
podczas wykonywania statycznych, ćwiczeń pomagających dojść do granic naszego ciała i
przekraczać je, dzięki świadomemu odczuwaniu tu i teraz.
Tym do czego joga dąży jest, między innymi, skupienie się na chwilowych odczuciach.
Dostrzeżenie związku między emocjami, a ciałem, pozwala zlokalizować napięcia w naszym
ciele, które są odzwierciedleniem naszych obaw, smutków, stresów. Wymagające pozycje,
które przyjmuje się w jodze, połączone z nauką panowania nad swoim oddechem, sprawiają,
że człowiek uczy się radzić sobie ze swoim stresem fizycznym i emocjonalnym.
“Świadomość, że wszelkie doświadczenia są czymś przemijającym, zmienia sposób patrzenia
na samego siebie” 3 .
Wewnętrzna równowaga jaką można osiągnąć dzięki regularnym ćwiczeniom jogi, regulacja
oddechu, świadomość swojego ciała – jego ograniczeń i możliwości, wpływa pozytywnie na
stan zdrowia.
Przez ostanie lata przeprowadzono szereg badań, dzięki którym, można z całą pewnością
stwierdzić, że “zmiana sposobu oddychania może pomóc pokonać gniew, depresję i niepokój
i że joga może mieć pozytywny wpływ na tak szeroki wachlarz problemów jak wysokie
ciśnienie, podwyższony poziom hormonów stresu, astma i bóle krzyża.” 4 .
Z jogą trzeba się polubić, gdy już się to zrobi, jest to prosta droga do polubienia samego
siebie. Z łaskawością dla siebie, swoich lęków i odczuć, łatwiej dojść do równowagi. Zatem
joga, to nie tylko sport czy sposób życia, ale realna (potwierdzona naukowo) pomoc w
psychoterapii.
Autor: Blanka Bochenek
Źródła:
1 B. Van der Kolk Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy Warszawa 2022 s.349
2 https://sjp.pwn.pl/slowniki/joga.html
3 B. Van der Kolk Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy Warszawa 2022 s.359
4 B. Van der Kolk Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy Warszawa 2022 s.351-352